De complottheorieën van een kwaliteitskrant..

Het NRC doet met haar artikel over Pieter Omzigt van zaterdag 11 november jl. weer het (on)nodige stof opwaaien. De meeste kranten nemen de aantijgingen klakkeloos over. Maar als je sec naar de feiten kijkt, blijkt het ‘bewijs’ voor de beschuldigingen nogal te rammelen. 

Het NRC stelt dat Omtzigt:

– Alexandr A. inhoudelijk heeft gedicteerd wat hij moest zeggen, met als doel Alexandr twijfel te laten zaaien rond de toedracht van de MH17 ramp,
– spreektijd voor Alexandr heeft aangevraagd,
– op de hoogte was van het feit dat Alexandr al contact met het JIT had gehad en dat het JIT zijn verklaring niet relevant achtte,
– en op de hoogte had kunnen zijn van het feit dat Alexandr namens zijn vrouw sprak (al was dit vluchtig en in gebrekkig Nederlands ter sprake gekomen).

Omtzigt erkent dat hij onzorgvuldig is geweest, maar ontkent er sprake was van een opzetje, een dictaat, en dat hij op de hoogte was van de twee laatste punten.

Dictaat?

Omtzigt heeft op verzoek van Jeroen Van Rijsbergen (“hobby onderzoeker MH17 ramp”) voorafgaand aan de bijeenkomst met getuige Alexandr A. gesproken. Van dat gesprek zijn opnames.

Als Omtzigt in zijn sms inhoudelijk iets anders schreef dan wat Alexandr tijdens die opnames heeft verteld, dan had het NRC de verschillen zeker naast elkaar gelegd. Dat zou immers hard bewijs zijn voor inhoudelijke instructies. Blijkbaar is dat niet het geval.

Na het gesprek is Omtzigt naar moderator Hella Hueck gestapt. Hueck verklaarde zaterdag 11 november jl. bij WNL: “Hij (Omtzigt) ging mij en de organisatie helpen zodat de man geen tirade van een half uur ging houden.”

Het advies aan Alexandr A. was om het kort en bondig te houden en slechts één vraag te stellen. Wat het NRC een dictaat noemt, is waarschijnlijk een opsomming van de kernpunten uit het verhaal dat Alexandr in het eerdere gesprek vertelde. Gezien de verklaring van Hueck, lijkt het plausibel dat Omtzigt het bericht heeft verstuurd met de intentie Alexandr zijn verhaal kort en kernachtig te laten houden. De enige toevoeging is de vraag “Bij wie moet ik me melden?”. Dat is niet inhoudelijk en ook overeenkomstig met de met Hueck gemaakte afspraak.

De beschuldiging dat het om een dictaat gaat is niet gebaseerd op de opnames van het gesprek, maar slechts op de verklaringen van Van Rijsbergen en het sms bericht, dat uit zijn context alle ruimte voor speculatie laat.

Spreektijd

Wat het regelen van spreektijd betreft verklaart Hueck: “Zo heb ik dat niet ervaren.” WNL: Volgens Hueck ging het om een avond waar iedereen welkom was, en meldde deze man zich voorafgaand aan de bijeenkomst met zijn verhaal. (…) En “Het is dus niet zo dat hij spreektijd voor hem regelde, want het was een open bijeenkomst.”

Deze aantijging is dus ronduit onwaar. 

Één bron is geen bron

Een krant dient minimaal twee betrouwbare bronnen te hebben, helemaal als het om ernstige aantijgingen gaat. Maar het hele verhaal is gebaseerd op de verklaringen van Van Rijsbergen. Zowel de opnames van het gesprek – voor zover weergegeven door de krant – als het SMS bericht laten te veel ruimte open voor speculatie en interpretatie

Waarom heeft het NRC niet de moeite genomen om ook Hella Hueck te horen over deze kwestie?

Suggestief

Naar aanleiding van het filmpje van Van Rijsbergen (hier te zien op Youtube), constateert het NRC ook nog eens dat Omtzigt vanuit het panel reageert ‘alsof hij Alexandr A. nog nooit heeft gezien’. Maar moderator Hueck heeft ook met Alexander A. gesproken en zwaait hem ook niet toe vanaf het podium. Begrijpelijk. De setting leent zich namelijk niet voor familiaire begroetingen.

Omtzigt reageert dan ook formeel en wekt daarmee m.i. ook niet de indruk dat hij enthousiast op het verhaal in wil gaan, laat staan inhoudelijk. Hij verwijst de man kort door naar de relevante instanties en stelt dat het aan het onderzoeksteam is om daar wat mee te doen. Hij zegt dit bovendien pas nadat Hella Hueck hem vraagt of hij wil reageren. Die lijkt zich daar overigens toe genoodzaakt te voelen omdat een ander panellid de vraag van Alexandr aanvankelijk afdoet met een cynische opmerking.

Er lijkt – geheel in overeenstemming met de verklaring van Hueck – eerder sprake te zijn van een gezamenlijk opzetje van Omtzigt en Hueck, maar dan om de man de spreektijd te geven (waar hij gezien het open karakter van de avond nu eenmaal recht op heeft) en de kwestie verder zo snel en formeel mogelijk af te handelen, juist omdat het zo pijnlijk was voor de nabestaanden.

Het lijkt ook plausibel dat Omtzigt in eerste instantie handelde vanuit het idee dat er ook ruimte moet zijn voor mensen die zich niet gehoord voelen. Dat is misschien – gezien het doel van de bijeenkomst – onverstandig en naar de nabestaanden toe zeker onzorgvuldig.

Maar het doet hoegenaamd niets af aan zijn integriteit.

Journalistieke ethiek.

De journalistieke ethiek vereist dat een artikel opgebouwd wordt aan de hand van de ‘5 W’s en de H’: Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom en Hoe.

Het ‘Waarom’ laat het NRC echter zo goed als onderbelicht. Er wordt zonder onderbouwing gesteld dat Omtzigt twijfel heeft willen zaaien. Maar er wordt niet verklaard wat daar dan precies zijn belang bij zou zijn en waarom hij daartoe willens en wetens een ‘nepgetuige’ met een door hem inhoudelijk voorgekauwde verklaring aan het woord zou laten. Dat laat – wederom – te veel ruimte voor speculaties.

Geloofwaardigheid

De opnames – voor zover door de krant weergegeven – lijken geen hard bewijs te leveren voor de beschuldigingen. Rest het verhaal van Jeroen Van Rijsbergen. Het NRC schildert hem af als een man die ‘als hobby’ de MH17 ramp onderzoekt’ en die bovendien vanwege zijn twijfel aan de officiële bevindingen van het onderzoeksteam – totaal ongeloofwaardig is.

Waarom acht het NRC zijn verhaal over de rol van Omtzigt in deze dan opeens wel geloofwaardig?

Het lijkt er op dat Van Rijsbergen niet alleen Omtzigt, maar ook nog eens het NRC voor zijn karretje heeft weten te spannen. Best wel knap voor een ‘hobbyist’, nietwaar?

Advertentie

Cherry Picnic of domheid?

In de Trouw van 10 augustus jl, beschrijft Jamal Ouariachi “De Domheid van de Woordpolitie.” Maar Zijn ze wel zo dom?

Stel, een kind leert dat het woord picknick betekent dat je met een groep mensen in de open lucht eet. Dat kun je doen op een picknickkleed in het gras, of aan een picknicktafel. Die picknicktafels worden soms door de gemeente ergens neergezet, maar je kunt tegenwoordig ook uitklapbare picknicktafels kopen en zelf meenemen. Dikke kans dat het kind zelf een of meerdere malen in zijn leven meedoet aan een picknick, op een picknickkleed, of aan een picknicktafel. So far so good..

Eenmaal volwassen – leest hij ergens dat het woord picnic (Engels voor het Nederlandse ‘picknick’) ooit gebruikt werd als benaming voor de racistische lynchpartijen van de Ku Klux Klan. Dat wekt dan boosheid en verontwaardiging op. Als die emoties maar sterk genoeg zijn, delft het verstand al snel het onderspit. Dat wordt echter maar deels bepaald door de mate van intelligentie waarmee iemand is behept.

Iemand met een redelijke dosis gezond verstand – dat (nog) niet is lamgelegd door overweldigende emoties – zal in zo’n geval op zoek gaan naar meer informatie. Via Google bijvoorbeeld. Die leest dan in het etymologisch woordenboek dat het woord afstamt van het Franse picque nique, wat letterlijk ‘een kleinigheid uitkiezen’ betekent. Maar één bron is geen bron, althans niet in de wetenschap en (als het goed is…) de journalistiek. Hij zoekt dus nog even door. Dan komt hij er achter dat er al sinds 1999 een digitale kettingbrief met deze ‘urban legend’ circuleert. Daarin wordt geclaimd dat betreffende informatie te vinden zou zijn in “the African American Archives at the Smithsonian Institute”. Vervolgens leest hij dan ook dat een ander mens met een redelijke dosis gezond verstand op het geniale idee gekomen is om contact op te nemen met het Smithsonian, waarna al snel bleek dat het hele verhaal uit een hele grote – en overigens ontraceerbare – duim is gezogen.

Bron: http://urbanlegends.about.com/library/blpicnic.htm
Nog meer bronnen: https://goo.gl/3238TM

Maar zelfs als er wel een historische grond van waarheid in had gezeten, had Leeuwin zich kunnen – en m.i. ook moeten – afvragen in hoeverre die connotatie nog actueel – en schadelijk – was. Dat geldt m.i. ook voor de hele strijd rondom Zwarte Piet, het Hottentottentententen-festival en andere symbolische speerpunten in de strijd tegen racisme.

Mensen die zich overwegend laten leiden door hun emoties, kunnen meestal de verleiding niet weerstaan om alleen de informatie die in hun straatje past voor waar aan te nemen, ook als die niet (meer) strookt met de hedendaagse realiteit. ‘Cherry picking’ heet dat in goed Engels. Welke informatie voor waar aan wordt genomen hangt dan weer af van hun missie. Dat kan op zich een hele edele zijn, maar de weg naar de hel is geplaveid met goede intenties.

Echte domheid is niet verwijtbaar. Iemand die niet behept is met de intelligentie om op het idee te komen informatie te verifiëren, zal nooit wijzer kunnen worden. Iwan Leeuwin is daar evident wel slim genoeg voor. Immers, als hij de weg op het internet niet kende, had hij die hele Urban Legend nooit gekend. Hij had dus beter kunnen weten. Er valt hem dus wel degelijk iets te verwijten, cherry picking bijvoorbeeld… Van een voormalig raadslid zou je meer mogen verwachten.

De vraag bij dit soort kwesties blijft of het om op zich goedbedoelende mensen gaat die hun gezond verstand hebben laten overrulen door hun emoties, of om doelbewuste volksmennerij. Wellicht dolen de meeste fanatieke missionarissen maar wat rond in het grijsgebied. Desalniettemin wijst de geschiedenis uit dat zowel de Don Quichots als de vileine volksmenners van deze wereld de zaak waar ze voor strijden zelden een dienst bewijzen.

Dr Schäuble’s Plan for Europe: Do Europeans approve? – Article to appear in Die Zeit on Thursday 16th July 2015

Yanis Varoufakis

Pre-publication summary: Five months of intense negotiations between Greece and the Eurogroup never had a chance of success. Condemned to lead to impasse, their purpose was to pave the ground for what Dr Schäuble had decided was ‘optimal’ well before our government was even elected: That Greece should be eased out of the Eurozone in order to discipline member-states resisting his very specific plan for re-structuring the Eurozone.

• This is no theory.
• How do I know Grexit is an important part of Dr Schäuble’s plan for Europe?
• Because he told me so!

I wrote this article not as a Greek politician critical of the German press’ denigration of our sensible proposals, of Berlin’s refusal seriously to consider our moderate debt re-profiling plan, of the European Central Bank’s highly political decision to asphyxiate our government, of the Eurogroup’s decision to give the ECB the green light to shut down our banks.

View original post 48 woorden meer

Het neoliberalisme: een gif dat het slechtste in ons naar boven haalt

lezen!

Paul Verhaeghe over het neoliberalisme
in De Standaard – zaterdag 04 februari 2012
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=EJ3LOBUH

Het neoliberalisme is onze enige realiteit geworden. Paul Verhaeghe, klinisch psycholoog en psychoanalyticus aan de UGent, kan er weinig fraais in ontdekken.

Niet zo lang geleden werd de maatschappij bepaald door vier dimensies: politiek, religie, economie en cultuur. Vandaag is er maar één: het neoliberalisme. Het bepaalt niet alleen de economie, maar ook de zorgsector, het onderwijs, het onderzoek en de media en ondertussen zelfs onze identiteit. Vandaar het idee dat dit het einde van de geschiedenis zou zijn, het punt waar we alle ideologieën kunnen opdoeken omdat het neoliberalisme zich aandient als aansluitend bij de mens ‘zoals hij is’. Egoïstisch en corrupt, zo luidt het, enkel uit op eigen genot en altijd in concurrentie met de ander – survival of the fittest, weet je wel? Wie daar anders over denkt, is naïef. Get real, dat…

View original post 1.331 woorden meer

De FNV en de ZZP’er – met zulke vrienden..

De FNV heeft het niet zo op de ZZP’er.

De FNV is tegen het openstellen van de sociale voorzieningen voor ZZP’ers, zo meldt voorzitter Ton Heerts in het FD van 9 juni jl.. Dit zou leiden tot verdere afbraak van de verzorgingsstaat. Het lijkt sympathiek, maar feitelijk komt dit idee uit de ruif van ‘rechtse lui’ en werkgevers die geen premies meer willen betalen en alle risico’s op de werknemers wil afschuiven. Grote groepen zouden op deze manier in een vrije val richting bijstand vallen, aldus Heerts.

Zowel Heerts als ZZP Nederland vinden dit geen goed idee. Een ZZP’er is een ondernemer en kiest immers zelf voor de risico’s die daar aan zijn verbonden. Maar daar houdt de eensgezindheid op. De FNV is namelijk wel voor het afschaffen van de ‘ongeclausuleerde’ zelfstandigenaftrek. “Daardoor moeten ZZP’ers hogere tarieven vragen, en worden ze minder aantrekkelijk om in te huren.”

Wellicht beredeneert de FNV dat werkgevers zo gedwongen kunnen worden om mensen in vaste loondienst te nemen, maar dat is nog maar helemaal de vraag. Het afschaffen van de zelfstandigenaftrek zal zeker leiden tot ‘een vrije val richting bijstand’ voor grote groepen ZZP’ers. Lang niet alle ZZP’ers hebben namelijk een beroep dat zich makkelijk laat omzetten in een vaste baan in loondienst. Ik ben bijvoorbeeld zingende zangjuf en geef les aan zowel privéleerlingen als zanggroepjes. Dat zijn allemaal particulieren die je onmogelijk in de rol van een werkgever kunt dwingen, om maar eens een voorbeeld te noemen.

De ZZP’s als profiteur
Bij sommige mensen heerst het misverstand dat de zelfstandigenaftrek een soort van ‘subsidie’ is om ondernemerschap te stimuleren. Ook Heerts beweert ijskoud dat de zelfstandigenaftrek wordt betaald door ‘de belastingbetaler’. En zo wordt ook de ZZP-er neergezet als profiteur, door een vakbondsman nota bene. Een staaltje populisme waar Wilders nog een puntje aan kan zuigen, maar dat terzijde. Hoe dan ook, de feiten zouden voor zich moeten spreken:

Een werknemer in fulltime dienst betaalt (bij een full time baan met een bruto salaris rond de 38.500,- per jaar) maximaal zo’n 9000,- per jaar aan premies voor volksverzekeringen. Werkgevers dragen daarnaast ook nog een percentage voor ze af.

De zelfstandigenaftrek bedraagt zo’n 7280,- per jaar. Dat krijgt de ZZP’er niet in zijn handje, hij of zij moet dat helemaal zelf verdienen. Hij of zij wordt daarbij geacht zichzelf te verzekeren tegen ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid en ook nog eens een pensioen op te bouwen. Daar is die aftrek dus voor bedoeld. Werknemers betalen ook geen belasting over de premies die ze afdragen, dus er is geen enkel argument om ZZP’ers dat wel te laten doen.

Voor de volledigheid wil ik een mogelijk misverstand uit de weg ruimen. Elke Nederlander – werkend of niet – die vaste lasten betaalt en/of ooit iets koopt, betaalt al belasting in de vorm van Btw. Veruit de meeste ZZP’ers zijn – daarnaast – ook nog eens Btw-plichtig. Over elke euro wordt 6 tot 21% Btw afgedragen. Bij een omzet van rond 20.000 per jaar gaat het dan al snel om 2500,- tot 3500,- per jaar (afhankelijk van je beroepskosten).

Dat een aantal ZZP’ers in de praktijk niet genoeg omzet om zichzelf afdoende te kunnen verzekeren is een ander verhaal. Maar dat betekent nog niet dat hun omzet wordt gesubsidieerd. Daar komt bij dat een ZZP-er die zichzelf niet verzekert bij werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid, ook geen recht heeft op de sociale voorzieningen die daaraan zijn verbonden. In geval van ziekte of werkloosheid maakt hij – zeg maar – meteen een vrije val richting bijstand…

Containerbegrip

Het probleem is dat ZZP’er als containerbegrip wordt gebruikt waar zowel eenmanszaken, freelancers als ‘schijnzelfstandigen’ – en dan ook nog eens uit zeer uiteenlopende beroepsgroepen – onder moeten vallen. Lang niet alle ZZP’ers hebben bewust voor het ondernemerschap gekozen. Sommigen zijn er toevallig ingerold, maar velen zijn er – mede door toedoen van het implementeren van marktwerking in hun sector alsmede de flexibilisering van de arbeidsmarkt toe gedwongen. Er zou belastingtechnisch duidelijker en eerlijker onderscheid moeten worden gemaakt. Wellicht zou bijvoorbeeld voor kleine freelancers een aparte regeling kunnen komen. Om het probleem van de groeiende groep schijnzelfstandigen aan te pakken moet je bij de werkgevers zijn en niet de tube van een groep gedwongen ZZP’ers die het toch al onevenredig zwaar heeft, overdwars open knippen om het laatste restje er nog uit te kunnen schrapen…

Het zou Heerts in elk geval meer dan sieren om zich verre van dit soort verdeel-en-heersstrategie strategieën te houden. De FNV mag dan prat gaan op zijn ‘eigen belangenbehartiger’ voor ZZP’ers, vooralsnog voel ik geen enkele aandrang om me daar bij aan te sluiten. Met zulke vrienden…

Marianne Zwagerman and those nasty little things called facts

Wat innovatiestrateeg, schrijver en cowgirl Marianne Zwagerman betreft mogen rokers die longkanker krijgen meteen door naar het crematorium. “Er staat immers op dat je er longkanker van krijgt? Dat je er dood van gaat?” Zij heeft namelijk ergens gelezen dat er zo’n 400 miljoen per jaar wordt uitgegeven aan longkanker. En dat zou allemaal worden opgebracht door ‘hardwerkende mensen als jij en ik’, zo stelt zij in een interview in Trouw van 15 november jl.

Het gaat momenteel al niet zo goed met Trouw. Laatst is er een journalist ontslagen omdat zijn bronnen niet te verifiëren zijn en hij verhalen zou hebben verzonnen. Maar gelukkig geeft ‘misschien wel de beste krant van Nederland’ nog wel ruim baan aan dit soort impertinente onbenulligheid.

Laat ik het gegeven dat roken een van de zwaarste verslavingen is – en de daaruit voortvloeiende vraag in hoeverre verslaafden zelf verantwoordelijk zijn voor de consequenties van hun ziekte – even buiten beschouwing laten en puur naar de cijfers kijken.

Kosten
Die totale kosten voor alle ziekten die aan roken zijn gerelateerd liggen ietsjes hoger dan Zwagerman ooit eens ergens heeft gelezen, namelijk rond de 2.4 miljard euro per jaar. Alleen wordt dat niet betaald door ‘hardwerkende mensen zoals jij en ik’. Rokers hoesten dit bedrag ongeveer helemaal zelf op. In 2012 ving de overheid maar liefst een kleine 2,5 miljard aan accijnzen op rookwaren. In 2013 was dat zelfs bijna 2,6 miljard.* En ook in de jaren daarvoor werd er ruim 2 miljard euro per jaar aan rookwaren accijnzen geïnd. ** Daarnaast betalen rokers zich ook nog eens net zo blauw aan zorgpremies als alle andere “hardwerkende mensen zoals jij en ik”.

Ongezonde levenswijze
Uit een onderzoek in 2012 van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu blijkt dat de zorgkosten van ongezond gedrag op het totaalplaatje relatief gering zijn. Zaken als roken, drinken, slecht eten en te weinig bewegen hebben een significante rol, maar er spelen nog vele andere factoren mee:

“Ongezonde leefgewoonten zijn een belangrijke oorzaak van ziekte. De causale relaties zijn echter complex. Zo is roken een belangrijke oorzaak van longkanker, maar 86% van de rokers krijgt deze ziekte niet. Genetische factoren spelen daarbij een rol, en op het brede terrein van leefstijlen kwamen we hierboven al het belang van omgevingsinvloeden tegen. Hoewel leefgewoonten dus een belangrijke rol spelen, valt het nog niet mee om de causale relaties te ontrafelen, laat staan te kwantificeren. Over heel veel leefpatronen is weinig tot niets bekend, zeker waar het psychosociale factoren betreft. Op andere terreinen, zoals voeding, zijn de meningen van de experts te verdeeld om tot eenduidige schattingen te komen.”***

Daarnaast zou er ook nog het een en ander verdisconteerd moeten worden als we allemaal zouden stoppen met roken en drinken, gezond zouden leven en drie keer per week in de sportschool zouden staan zweten. Als mensen gezonder leven stijgt immers de levensverwachting en daarmee ook het risico op het krijgen van andere ziekten die meer leeftijdsgerelateerd zijn.

A little knowledge is a dangerous thing
Ik denk dat we met een grote mate van zekerheid kunnen vaststellen dat Marianne Zwagerman niet zo heel erg goed weet waar ze het over heeft. Dat geeft op zich niets. Ze is bovendien in goed gezelschap, want er loopt tegenwoordig een heel leger aan deskundologen rond die de burger probeert aan te smeren dat al zijn tegenslag en ongeluk zijn eigen schuld is. Zwagerman heeft zelf overigens de ziekte van Ménière, maar ze gaat er prat op dat ze geen uitkering heeft en haar eigen broek ophoudt. Good for her. Het heeft er alleen alle schijn van dat ook zij ten prooi is gevallen aan de neo-libertaristische  rookwolk die vanuit de VS is komen overwaaien.  En dat is dan weer minder good for her…

Bronnen:
* Accijnsmonitor 2013
** Accijnzen overzicht CBS 2005 – 2010
*** Rapport Zorgkosten van ongezond gedrag 2012

De “Sense of entitlement” van cultureel antropoloog Paul Hekkens

De Engelse taal kent een treffende omschrijving van een bepaalde mentaliteit, waarvan ik nog geen Nederlandse evenknie heb kunnen vinden: “Sense of entitlement”. Dat hebben mensen die zelf menen bepaalde rechten te hebben, terwijl bepaalde andere mensen daar meer moeite voor moeten doen dan zij. Die omschrijving kwam bij me op toen ik de twee epistels las die ene Paul Hekkens om een of andere mij volkomen onduidelijke reden gepubliceerd wist te krijgen in de Volkskrant.

Onder zijn eerste column stond hij nog slechts omschreven als “Inwoner van Maastricht”. Dat je op grond van die titel je persoonlijke gedachtespinsels in de vorm van een column in de opiniesectie van een landelijk dagblad kunt ventileren, kwam me al wat vreemd voor. Dat heeft de redacteur van de betrokken afdeling misschien ook bedacht, want onder zijn tweede schrijven werd bekend gemaakt dat meneer – behalve inwoner van een middelgrote provincieplaats – ook nog cultureel antropoloog is. Niet dat die titel zijn drogredenen en rationalisaties opeens omtovert tot geldige argumenten, integendeel. Van een professional mag verwacht worden dat hij zijn eigen vooroordelen buiten beschouwing laat als hij het gedrag van anderen op de morele weegschaal legt.

Zo niet meneer Hekkens. Meneer Hekkens vindt dat heteroseksuelen het vanzelfsprekende recht hebben om voor de wet te trouwen. Hij gunt het homoseksuelen ook wel, maar als zij buitenechtelijke affaires hebben dan is dat opeens hele slechte reclame voor het homohuwelijk. Homo’s die er een open relatie op na willen houden wordt dan ook geadviseerd hun huwelijk om te zetten tot geregistreerd partnerschap.

Nu behoor ik niet tot de doelgroep die de privé perikelen van Bekende Nederlanders volgt, maar steeds meer (sociale) media maken daar melding van, dus ik kan – zo uit de losse pols – een paar recente voorbeelden noemen van getrouwde BN-ers die op overspel zijn betrapt. Mei 2013 werd bekend dat Estelle Cruijf en Ruud Gullit gescheiden zijn o.a. omdat ze elkaar tijdens het huwelijk niet trouw zijn gebleven. Dit jaar werd ook bekend dat Sylvie Meis wel degelijk een affaire had tijdens haar huwelijk met Rafaël van der Vaart. Enfin.. het commerciële roddelcircuit doet voortdurend verslag van vreemdgangers in BN-land en een flink deel daarvan doet dat na de belofte van eeuwige trouw te hebben uitgesproken (soms wel vier keer..). Ik heb het allemaal niet zo gevolgd maar voor zover ik weet heeft geen enkele bezorgde burger via een landelijk dagblad geklaagd over de reputatie van het heterohuwelijk, laat staan dat overspelige hetero’s geadviseerd werd om hun huwelijk om te zetten in geregistreerd partnerschap.

De Hekkens van deze wereld hanteren een vette dubbele standaard. Eentje voor zichzelf en de zijnen: overspelige getrouwde heteromannen die blijkbaar geen enkele smet op het blazoen van het huwelijk werpen. En eentje voor homo’s die zichzelf – net zoals vrouwen nog zo vaak op de werkvloer – driedubbel moeten bewijzen om de zelfde rechten toegekend te krijgen.

“Alsof het zo gemakkelijk is om heteroseksueel te zijn”

Er hangen trouwens wel meer bizarre hersenspinsels aan het plafond in het hoofd van Hekkens, zo blijkt uit deze column van alweer bijna twee jaar terug. Hij worstelt namelijk nogal met zijn heteroseksualiteit, of liever gezegd met het waanbeeld van een samenleving die het praktiseren van deze geaardheid minder en minder accepteert. Het bewijs daarvoor vond hij in de protesten tegen therapieën die homo’s naar hetero’s zouden kunnen converteren. Tot zijn grote verbijstering stelde het CDA indertijd geen enkele moeite te hebben met hulp die er op gericht was om homo’s steviger in hun schoenen te leren staan, zolang er maar niet aan de geaardheid zou worden getornd. Welnu.. Hekkens voelde zich – als archetype van de (blanke) heteroseksuele man – subiet achtergesteld. Er is immers geen therapie die hetero’s helpt om zich te verdedigen tegen de almaar oprukkende acceptatie van homoseksualiteit?

Enfin, het is een beetje een warrig verhaal maar het gunt ons wel een aardig kijkje in de toch ietwat tragische belevingswereld van de ooit zo bevoorrechte heteroman die er maar niet mee kan leren leven dat hij zijn vroegere ‘privileges’ meer en meer moet delen met andere schepsels op deze aarde… zoals vrouwen… en homo’s.

Ik herhaal mijn advies van twee jaar terug dan ook maar eens: Therapie voor homofoben in het basispakket graag. En anders kan hij altijd nog naar Rusland emigreren. Vladski zal hem ongetwijfeld met open armen ontvangen…

Zwarte Piet als splijtzwam

Het Zwarte Piet debat is eigenlijk helemaal geen debat, zo stelt columnist Bart Smout vandaag in de Volkskrant. Voorstanders van deze aloude traditie komen niet met argumenten maar honen de criticasters weg en de oorzaak daarvan moet worden gezocht in een groeiende afkeer tegen de morele superioriteit van de antiracisme club.

Dat lijkt me nogal zwart/wit gesteld. Ik zie over en weer argumenten langskomen die de moeite van het overdenken en bespreken waard zijn. Het probleem is dat niet valt vast te stellen of de oorsprong van de ‘blackface‘ eenduidig racistisch genoemd kan worden. Om te beginnen geeft al het historisch materiaal dat ter beschikking is al geen uitsluitsel. Verder kom je hem tegen in verschillende culturen. De Perzische cultuur kent bijvoorbeeld het feest Nowruz waarin de blackface Hajji Firuz een vrolijke boodschapper is die geenszins een onderdanige rol lijkt te hebben. Maar ook Iran kent criticasters. Firuz is namelijk niet alleen vrolijk, maar ook bepaald niet de slimste. Dat is een stereotypering waar een deel van de Afro-Iraanse gemeenschap moeite mee heeft*. Evengoed schijnt hij door veruit de meerderheid van de bevolking te worden beschouwd als een onschuldig en vriendelijk karakter.

Over de rol van Zwarte Piet valt ook het een en ander te zeggen. Hij mag dan de knecht van een blanke heiligman zijn, maar knecht was vanouds een relatief normaal beroep waar ook geld mee werd verdiend. Tegenwoordig noemen we ze assistent. Knecht werd ook wel gebruikt om slaven aan te duiden, maar hoe waarschijnlijk is het dat een donkere slaaf/knecht het recht had blanke stoute kindertjes in een jutte zak naar Spanje te ontvoeren en ze zelfs met een roede op hun donder te geven? Traditioneel bezien lijkt dit de omgekeerde wereld. Daar kan dan wel weer tegenin worden gebracht dat Zwarte Piet als schrikwekkende boeman werd neergezet en er dus een onterechte angst voor de donkere huidskleur werd gekweekt. Maar die tijd ligt ver achter ons. Tegenwoordig is Zwarte Piet in veruit de meeste ogen een vrolijke kindervriend die snoepgoed en cadeautjes uitdeelt.

De weg naar de hel..

Terug naar het debat dat geen debat zou zijn. Al hebben de criticasters een punt, bij de gekozen strategie stel ik zo mijn vraagtekens.

Het vervelende is dat het begrip racisme de laatste decennia zo vaak te pas en te onpas is gebruikt dat het nagenoeg volledig is uitgehold. Dat doet geen recht aan hen die er daadwerkelijk slachtoffer van zijn. En het doet evenmin recht aan blanken die doorgaans niet meer of minder last hebben van vooroordelen dan mensen van andere etnische afkomst. Een ander vervelend bijverschijnsel is dat een groeiende groep mensen bij het woord alleen al in een verdedigende kramp schiet en nog maar moeilijk voor rede vatbaar lijkt.

Ik vraag me dan ook af hoe groot de kans is dat iemand nog met je in discussie wil als je hem bij voorbaat wegzet als racist? Al is dat misschien niet de bedoeling geweest, dat is zo ongeveer wel de enige boodschap die overkomt: als voorstander van de Zwarte Piet moet je wel racistisch zijn. Dat is dan ook precies wat mij de laatste weken in het verkeerde keelgat is geschoten en mijn bereidheid om in te gaan op de argumenten bepaald niet heeft vergroot.

En toen ik vernam dat er in Amsterdam ‘maar liefst’ 21 actievoerders een kort geding aanspanden om de hele intocht verboden te krijgen brak mijn oer Hollandse klomp al helemaal. Inmiddels heb ik begrepen dat er doelbewust gekozen is voor deze ‘hoge inzet’ om de discussie op de kaart te zetten. Nou, dat lijkt me wel gelukt. De vraag is alleen wel of het geen Pyrrusoverwinning is. De goodwill is bepaald niet toegenomen. Met zulke vrienden.. Enfin, de weg naar de hel is geplaveid met goede intenties.

Productief

De vraag is ook of verder gesteggel over de al dan niet racistische oorsprong van Zwarte Piet productief zou zijn. Het lijkt mij belangrijker om te onderzoeken hoe er tegenwoordig tegen wordt aangekeken. Vooralsnog denk ik dat niet hard te maken valt dat Zwarte Piet in zijn huidige vorm onderdeel is van een racistische doctrine. Daar komt bij dat er ook binnen de betrokken gemeenschappen niet eenduidig over de kwestie wordt gedacht. Zo plaatste trendwatcher Adjiedj Bakas een filmpje op Twitter waaruit blijkt dat Sinterklaas en Zwarte Piet in Suriname nogal populair zijn. En volgens een enquête van Maurice de Hond ziet 92% van NL totaal geen verband tussen Zwarte Piet en slavernij.

In de jaren zeventig waren er fanatieke feministen die woorden als “heerlijk” wilden verbieden omdat ze die associeerden met de macht van de man. Gelukkig was dat maar een marginale groep, maar feit blijft dat vrouwen ook nu nog dagelijks met allerlei stereotypes worden geconfronteerd. Hoe serieus zouden vrouwen genomen worden die   nu zouden eisen dat Sinterklaas Sinterklazien wordt omdat er aan dat hele feest geen enkele vrouw deelneemt wat het vooroordeel dat de vrouw een onzichtbaar bestaan op de achtergrond moet leiden bevestigt?

VN & EU

Terwijl ik dit blog aan het schrijven ben wordt bekend dat Verene Shepard, hoofd van de VN “Zwarte Piet onderzoekscommissie” nog voor het onderzoek is afgerond al beslist heeft dat het hele Sinterklaasfeest racistisch is en maar meteen moet worden afgeschaft. Mevrouw spreekt natuurlijk voor haar beurt en dat wekt bepaald geen vertrouwen betreffende de onbevooroordeeldheid van de onderzoekscommissie. Niet echt reclame voor de VN die toch al steeds minder serieus genomen wordt. En trouwens.. hoe geloofwaardig ben je überhaupt nog als je het ene feest (Nowruz met Hajji Firuz) waarin een blackface figureert op de UNESCO lijst van Historisch Erfgoed plaatst en het andere per direct wil afschaffen?

Ik moet bekennen dat ik in eerste instantie zeer – mij tot nu toe onbekende – heftige nationalistische oprispingen krijg van dit soort abjecte internationale bemoeizucht. Te meer daar mevrouw Sheperd niet gehinderd lijkt door dan ook maar enige historische kennis van zaken. Ze beseft waarschijnlijk ook niet dat ze alleen maar olie op het vuur gooit. Nogmaals…  met zulke vrienden…

Enfin, laat ik even tot tien… twintig…, ok dertig tellen en terug gaan naar waar het werkelijk om gaat.

Compromis?

Volgens de eerder genoemde enquête van de Hond is een overgrote meerderheid tegen het veranderen van de kleur van Zwarte Piet. Daaruit blijkt misschien wel hoe diep de hakken in het zand staan. Want, als we alle emoties nu even laten voor wat ze zijn, waarom is het dan eigenlijk zo belangrijk dat Zwarte Piet zwart blijft? Als de historische context niet relevant is, dan is de kleur dat ook niet. Wat is er dan tegen om ook Pieten van andere kleuren in te brengen en zijn naam te veranderen in bijvoorbeeld “Bonte Piet”? Wat is er tegen een compromis, een geleidelijke overgang? Ik denk niet dat de kindertjes in Nederland minder blij worden van bontgekleurde Pieten. Integendeel misschien wel.

Zou het voor de fanatiekere voorstanders dan misschien voelen als een knieval ten opzichte van de ‘professionele racismeroeptoeterbrigade’? En als dat al zo is, maar je weet dat je daarmee misschien wel rekening houdt met de gevoelens van mensen die zich daadwerkelijk gekwetst voelen, is het dan zo heel erg om die ‘knieval’ een keertje te maken? Als er dan echt zoveel belangrijkere zaken zijn, waarom dan toch die hakken zo diep in het zand?

Ik kijk met belangstelling uit naar relevante argumenten…

ZZP-schap: De Gif-spin van het CPB.

Vorig jaar augustus wierp het CPB haar “Kritische blik” op de fiscale behandeling van zelfstandigen. Zelfstandigen betalen per euro 15 tot 25 cent minder belasting dan werknemers in loondienst. Dat zou alleen economisch te rechtvaardigen zijn voor zover ondernemers aangemoedigd worden om winst te maken. Een bepaalde groep zou voor het ZZP-schap kiezen vanwege de fiscale voordelen en niet zozeer omdat het ondernemen hun beter afging dan werken in loondienst.

Selectief

Die kritische blik is nogal selectief geworpen. Het CPB zet ZZP-ers zonder terughoudendheid neer als profiteurs en ‘vergeet’ dat de overheid zelf flink heeft bijgedragen aan het groeiende aantal ZZP-ers. Werklozen zijn de afgelopen 10 jaar enthousiast gestimuleerd om een eigen bedrijf te beginnen, soms zelfs met behoud van uitkering en andere voordelen. 

 Daarnaast werden door diezelfde overheid de marktwerking in (semi)overheidssectoren ingevoerd. Als direct gevolg hiervan vielen er in 2004 al massaontslagen in o.a. de thuiszorg, waarna diezelfde mensen via soms obscure bemiddelingsbureaus weer aangenomen werden als ZZP-er. De Belastingdienst erkende deze status aanvankelijk niet, waardoor er toch belasting en premie moest worden afgedragen. Jarenlang wisten deze groepen niet waar ze aan toe waren. Dankzij een door oud-minister Klink bedachte constructie is dat sinds 2012 niet meer het geval. Als gevolg daarvan dreigen er nu opnieuw massaontslagen te vallen, waarvan een groot deel ongetwijfeld weer terug zal keren als ZZP-er Zonder secundaire arbeidsvoorwaarden en ontslagbescherming. En veelal Zonder Verzekering. Misschien is het daarom beter om te spreken van ZZV-ers..

Datzelfde geldt overigens voor alle beroepsgroepen waarin het ZZP-schap de laatste jaren is geïntroduceerd c.q. is toegenomen (postbedrijven, de bouw, etc).

Resultaat: goedkopere arbeidskrachten die ook nog eens naar believen gedumpt kunnen worden. Een leuke constructie om de loonkosten te drukken en dat lastige ontslagrecht te omzeilen. Vervelende bijwerking: minder staatsinkomsten omdat er minder premie voor volks- en werknemersverzekeringen worden betaald. Iedereen die een beetje kan rekenen had dit kunnen voorzien, maar dat terzijde.

Inmiddels telt Nederland zo’n 800.000 ZZP-ers kortom, een groep waar aardig wat te halen valt, althans volgens de ambtelijke cijfervreters die het visieloze wanbeleid van de laatste vijf kabinetten tot verkoopbaar garen (hebben) moeten spinnen. Die papieren tijgers hebben zelf overigens meer dan riante secundaire arbeidsvoorwaarden en een ontslagbescherming waar menig werknemer buiten de overheidssector natte dromen van zou krijgen, maar ook dat terzijde.

Economische rechtvaardiging

Het inhuren van ZZP-ers drukt de loonkosten. Door de onderlinge concurrentie zijn ZZP-ers – helemaal sinds de crisis en recessie – veelal genoodzaakt hun tarieven lager te houden dan billijk is. Dat is alleen gunstig voor de opdrachtgevers. De ZZP-er loopt alle risico’s en wordt tegelijkertijd geacht om zichzelf tegen die risico’s te verzekeren. Dat kost een ZZP-er theoretisch minstens €8.000,- per jaar. In de praktijk is dat in veel gevallen onhaalbaar omdat ZZP-ers weinig tot geen inkomenszekerheid hebben. In een aantal gevallen drukt deze kostenpost voor ZZP-ers relatief zelfs veel zwaarder op het inkomen dan voor werknemers omdat werknemers percentages van hun feitelijke loon afdragen en ZZP-ers – ongeacht hun feitelijke inkomen een vast bedrag – het volle pond – aan premie betalen. Gelukkig komen er steeds meer collectieve verzekeringen voor ZZP-ers op de markt waardoor de premies op den duur wel iets lager uitvallen, maar het blijft een hoge kostenpost die maar door een beperkt aantal zelfstandigen kan worden opgebracht. De zelfstandigenaftrek (€7.280,- in 2013) is een minieme en niet meer dan billijke tegemoetkoming.

Een eenvoudige berekening kan gemaakt worden op zzptarief.nl.

Verplichte verzekering.

De SP heeft voor ogen om ZZP-ers te verplichten zich te verzekeren. Als de premies en heffingen dan – net zoals bij werknemers – inkomensafhankelijk worden, is dat misschien nog wel een aardige gedachte, maar ook dat zal in een aantal gevallen leiden tot een netto inkomen onder de minimumgrens, waardoor er alsnog een beroep op de bijstand zal moeten worden gedaan.

Wanneer dit kabinet haar plan om de zelfstandigenaftrek en andere ‘fiscale voordelen’ af te schaffen doorzet, zullen tienduizenden ZZP-ers moeten aankloppen bij de bijstand. Er is bijzondere (aanvullende) bijstand voor zelfstandigen (BBZ), maar die duurt max. 12 maanden en die wordt alleen uitgekeerd wanneer je middels een bedrijfsplan aannemelijk kunt maken dat je zaak levensvatbaar is. Geen makkelijke opgave tijdens een recessie. Na een jaar wordt je alsnog failliet verklaard en moet je aankloppen bij de reguliere bijstand. Dat maakt het aanzienlijk moeilijker om de opdrachten die je nog wel binnen haalt aan te nemen, omdat daar geen rekening wordt gehouden met de daadwerkelijke kosten die je maakt. Voorbeeld: als je 700,- omzet en 300,- onkosten hebt, wordt er keihard 700,- op je uitkering ingehouden.

Gifspin 

Het woord innovatie valt de laatste tijd nogal vaak als kernpunt voor het bestaansrecht van ZZP-ers. Waar dat precies op gebaseerd is onduidelijk. Maar zelfs de verschillende belangeninstanties voor ZZP-ers slikken deze stigmatiserende gifspin vooralsnog voor zoete koek: “Vanaf het moment dat je bij de Kamer van Koophandel staat ingeschreven als ondernemer, heb je bovendien de morele en maatschappelijke verplichting om een nettobijdrage te leveren aan de welvaart en het welzijn in Nederland. Innovatie is daartoe het sleutelwoord. Ook voor de éénpitter. Die is immers ondernemer.”

Het lijkt mij dat de ZZP-er aan de wil om zijn en haar eigen broek op te kunnen houden en de bereidheid om zelf alle risico’s te lopen met een minimum aan compensatie (een fiscaal voordeel dat die risico’s nauwelijks dekt) meer dan genoeg bestaansrecht kan ontlenen.

Bovendien is de ene ZZP-er de andere niet. Uit cijfers van het CPB blijkt dat het huishoudinkomen van een deel van de ZZP-ers gemiddeld hoger ligt dan dat van werknemers (in 2009: €68.000,- versus €55.600,-). Maar dan hebben we het wel over tweeverdieners en/of over ZZP-ers die naast hun onderneming ook nog in loondienst werken, een situatie die fiscaal overigens ook aardig voordelig uit kan pakken, maar dat terzijde. Gemiddelden geven een vertekend beeld. Zeker een kwart van de ZZP-ers zit maar net op of zelfs onder het landelijk gemiddelde. Kijk je naar het persoonlijk bruto inkomen, dan zit een kwart op of zelfs onder de minimumgrens.

Bron: CBS Rapport (Inkomen, vermogen en dynamiek van zelfstandigen zonder personeel), blz 50 ev.

De optie om naast je onderneming een parttime baan in loondienst te nemen is op zich zo gek nog niet. Maar ook dat is in de huidige recessie niet altijd even reëel. Met name oudere ZZP-ers (precies.. die groepen die vanuit een uitkering een eigen bedrijf zijn begonnen of daar door de ingevoerde marktwerking toe gedwongen zijn) hebben het wat dat betreft moeilijk. In een documentaire van Argos over het UWV moest een van de medewerkers na enig aandringen min of meer toegeven dat de kans om werklozen boven de 50 nog aan het werk te krijgen in veel gevallen nagenoeg nihil was.

Om hun concurrentiepositie niet te verslappen hebben veel ZZP-ers er vorig jaar bovendien ook nog eens voor gekozen de BTW-verhoging niet of maar deels door te rekenen in hun vaak toch al te lage tarieven.

Daar komt nog eens bovenop dat een steeds groter deel van het geld dat in Nederland verdiend wordt opgaat op aan collectieve zorguitgaven, pensioenaanspraken en het bedrijfsleven waardoor per hoofd van de bevolking het beschikbare inkomen van huishoudens – zelfs na correctie voor inflatie – in 2012 maar net boven het niveau van 1997 uitkwam.

Dus als we het over morele en maatschappelijk verplichtingen hebben, dan weet ik er ook nog wel een paar. Misschien is het een aardig idee om de bevolking niet op te delen in groepen zoals jong versus oud en zelfstandig versus werknemer, maar te kijken naar de feitelijke financiële situatie. Er zijn vast ouderen die een riant pensioen en daarnaast aardig wat spaargeld op de bank hebben, maar dat is bepaald geen morele – laat staan economische – rechtvaardiging om alle gepensioneerden een deel van hun pensioen af te pakken. De belastingheffing op pensioenen is dan ook inkomensgebonden. Er zijn zeker ook ZZP-ers die de ondernemersaftrek niet meer nodig hebben, omdat ze genoeg omzetten of er zelf nog een baan in loondienst naast hebben. Ook dat is geen reden om alle ZZP-ers fiscaal gelijk te stellen aan werknemers.

Daarnaast rijst de vraag hoeveel het afschaffen van de ondernemersaftrek gaat opleveren. Wanneer de helft van de groep die bij het afschaffen van de zelfstandigenaftrek – volgens een enquête van de FNV – overweegt om hun zelfstandige status op te geven dat ook daadwerkelijk zou doen, dan betaalt de overheid al die extra belastinginkomsten – en misschien nog wel meer – straks meteen weer uit via de Sociale Dienst. Want ze zijn bij het CPB hopelijk toch niet zo naïef om te denken dat die opdrachtgevers die voormalige ZZP-ers straks allemaal gezellig aannemen in loondienst?

Zolang Nederland wordt bestuurd (en ik gebruik die term losjes..) door politici die van elke lange termijn visie gespeend lijken te zijn is er in elk geval een sector die voorlopig niet hoeft te vrezen voor zijn baan: het leger overbetaalde, cijfervretende papieren tijgers van de adviesraden die B.V. Nederland rijk is…

Meeswarig

Als gevolg van de ophef rond de affaire Mees is het debat over de ongelijke beoordeling van vrouwen en mannen weer opgelaaid, zij het dat dit even iets anders verloopt dan we gewend zijn. In dit geval is de (vermeende) dader namelijk een vrouw, iets waarop kenbaar nog steeds een hardnekkig taboe heerst. Dat leidt bij mensen in wiens wereldbeeld vrouwen alleen maar slachtoffer kunnen zijn – zoals bij alle taboes – dan ook tot de meest merkwaardige argumentaties. 

Onder hen heerst blijkbaar het idee dat het stalkgedrag van Mees in het publieke debat onevenredig streng wordt beoordeeld omdat ze vrouw en ook nog eens power-feministe is. Want eigenlijk zou Mees het slachtoffer zijn, en wel van een getrouwde hufter die eerst een affaire met haar begon en het vervolgens nog waagde die te beëindigen ook. Maar was Mees daar niet zelf bij? Voor zover mij bekend heeft niemand haar gedwongen een affaire met een getrouwde man te beginnen.

Psycholoog Bram Bakker bagatelliseert haar gedrag. “We” hebben immers allemaal wel eens raar gedaan in haar situatie. Als professional zou hij toch moeten weten dat het een kwestie van gradaties is. Als iemand een paar boze en/of verdrietige berichten stuurt in de eerste periode na het beëindigen van de affaire dan valt dat nog onder de categorie menselijk en begrijpelijk. Een kennis van me heeft – nadat ze haar vriend met een ander in bed betrapte – heel raar – levensgroot “Peter neukt voor geen meter” op de gevel van zijn huis gekalkt. Daar konden de meeste mensen in haar omgeving meer dan begrip voor opbrengen. Maar daarna heeft ze hem wel met rust gelaten en is doorgegaan met haar eigen leven. Kortom, ze kwam al snel weer bij zinnen en koos voor zichzelf.

Wanneer iemand een ex-geliefde twee jaar lang vrijwel dagelijks lastig valt met seksueel getinte, intimiderende en zelfs ronduit bedreigende berichten dan kan dat gerust – ook van een afstand – obsessief en dus ziekelijk gedrag worden genoemd. En Mees kan dan wel in de war zijn, maar ook verwarde mensen kunnen slachtoffers maken – en dus dader worden. Sterker nog, uit de cijfers blijkt dat ruim een derde van vrouwelijke stalkers psychotisch is. Triest genoeg, maar dat maakt de situatie voor het slachtoffer nog niet minder ernstig. Integendeel…

Dubbele standaard

Vrouwen kunnen doorgaans ook op meer begrip uit hun omgeving rekenen wanneer ze een buitenechtelijke affaire beginnen. Zij doen dat schijnbaar alleen wanneer de relatie toch niet meer goed is en dat komt dan ook meestal omdat hij haar niet goed behandelt. En anders is ze wel verleid door de minnaar. Want mannen? Die lopen altijd hun pik achterna. Als vrouwen al hun hormonen achterna lopen (want verliefdheid is zeker in de eerste zes maanden voornamelijk een hormonale zaak, de emotionele band komt pas later*), dan zijn ze zoals Bram Bakker dat stelde ‘eerst en vooral slachtoffer van hun eigen gedrag’. Maar mannen zijn meeswarig genoeg wel zelf verantwoordelijk voor gedrag dat door hun hormonen wordt gestuurd..

Bakker cs blijken Buiter niet als slachtoffer te kunnen zien. Misschien krijgt hij in hun ogen wat hij verdient en moet hij – en met hem zijn gezin – dat dan maar lijdzaam ondergaan. Het is in elk geval ronduit schandalig dat hij aangifte heeft gedaan en zo de reputatie en carrière van Mees heeft vernield.

Ik durf er vergif op in te nemen dat als een vrouwelijke Buiter aangifte had gedaan tegen haar stalkende ex-minnaar, heel feministisch Nederland (m/v) solidair met haar geweest was. En terecht. De Vivienne Weterhouds van deze wereld hadden dan ook nooit opgeroepen tot solidariteit met een manlijke Mees. En de Malou van Hintums op deze aarde waren nooit zo laconiek geweest over het aantal – en de inhoud van de berichten, laat staan dat ze zich hadden afgevraagd waar al zijn vrienden toch waren gebleven.

Bekendheid.

Het feit dat Mees een relatief hoge mate van bekendheid geniet speelt misschien ook mee in hoe ze wordt beoordeeld. Het wordt ook moeilijker objectief te blijven als je de (vermeende) dader persoonlijk kent. In de jaren tachtig werd in mijn nabije omgeving een meisje vermoord. Onze gezamenlijke vechtsportleraar – en naar later bleek ook haar getrouwde minnaar – deed het aanvankelijk voorkomen alsof hij op zoek was naar de moordenaar. Uiteindelijk is hij zelf gearresteerd en veroordeeld wegens doodslag. Zij wilde de affaire beëindigen toen ze te horen kreeg dat zijn vrouw zwanger was. Daarop heeft hij haar in een vlaag van woede doodgeslagen. Dus inderdaad Bram Bakker… we doen allemaal wel eens wat ‘raars’ in zo’n situatie, getrouwd of niet.

Hoe dan ook, de meningen onder zijn  leerlingen waren toen net zo verdeeld. Een groep wilde niets meer met hem te maken  hebben, de andere groep bleef hem onvoorwaardelijk steunen en – tot na zijn veroordeling aan toe – geloven in zijn onschuld. Laat ik het er op houden dat er veel cognitieve dissonantie in het spel was. In zulke situaties zoekt ons brein de voor ons persoonlijk meest aanvaardbare versie van de werkelijkheid.

Feiten en cijfers

De daadwerkelijke werkelijkheid wat vrouwelijke stalkers betreft spreekt helaas boekdelen. Uit onderzoek blijkt onder andere dat: 

• mannen die aangifte doen van een vrouwelijke stalker veel minder vaak serieus genomen worden door de autoriteiten, terwijl de cijfers aantonen dat vrouwelijke stalkers niet minder bedreigend of gevaarlijk zijn.
• 1 op de 14 mannen slachtoffer van stalken is (ruim 7%)
• 65% van de vrouwelijke stalkers hun slachtoffers bedreigen
• vrouwelijke stalkers net zo vaak geweld gebruiken als manlijke (23%)
• 84% van de vrouwelijke stalkers aan een psychische stoornis lijdt, waarvan 71% een persoonlijkheidsstoornis blijkt te hebben (percentages mannen 79% resp. 57%)

En dan nog iets over de emotionele impact bij de slachtoffers:

• 46% van de slachtoffers lijdt onder de vrees uit onzekerheid voor wat er kan gaan gebeuren [Baum et al., (2009). “Stalking Victimization in the United States.” BJS.]
• 29% van de slachtoffers is bang dat het nooit zal ophouden[Baum et al.]
• 1 op 7 van de slachtoffers voelt zich genoodzaakt te verhuizen.[Baum et al.]
• Slachtoffers van stalken hebben veel meer en veel vaker last van spanningen, angsten, slapeloosheid, slecht sociaal functioneren en ernstige depressies dan de rest van de bevolking, met name wanneer ze worden gevolgd of te maken hebben vernielingen.

Kortom, stalken is een ernstige zaak en vrouwen zijn evengoed in staat tot intimiderend, bedreigend en gewelddadig gedrag als mannen. Iedereen die daar zijn kop voor in het zand steekt en vrouwelijke stalkers minder serieus neemt of hun gedrag zelfs vergoelijkt, doet niet alleen de slachtoffers ernstig te kort, maar ook de feministische strijd. Als we daadwerkelijk willen dat vrouwen in gelijke situaties gelijk beoordeeld worden dan zullen we ook de keerzijde van die medaille onder ogen moeten zien… 

Bronnen en meer informatie:

What is Stalking and can men be stalked by women
Stalking Wikipedia
The Psychology of Stalking, Meloy Reed
Female Stalkers and their Victims
Victims of Crime – Stalking
Are female stalkers less likely to be violent than male stalkers?

*zie mijn blog “Love is the Drug” over de bevindingen van antropologe Dr. Helen Fisher (groot PDF bestand!).